Overgevoeligheid… Steeds meer mensen zeggen dat ze overgevoelig zijn, of deze gevoeligheid nu emotioneel of fysiologisch is. Sommigen worden “mietjes” genoemd, wat, als het op een raspende toon wordt gezegd, een jongen tot op het bot kan ondervragen over zijn seksuele geaardheid, en dat is niet niks!
Je moet je realiseren dat de emoties van mannen nog meer gefronst worden dan die van vrouwen, en dat het feit dat je overgevoelig bent niet betekent dat je een ‘onderdrukte homoseksueel’ bent, om een verouderde maar klassieke psychiatrische terminologie te gebruiken! Media-aandacht voor het onderwerp draagt bij aan een beter begrip, maar overgevoeligheid wordt niet altijd eerlijk beschouwd, vooral niet door de medische wereld. Toch kennen we allemaal mensen om ons heen die meer reageren op prikkels, emotioneel of fysiek. Het is geen afwijking en het is niet per se een handicap, ook al kan het soms ingewikkeld zijn voor de betrokkenen, het is gewoon een bijzonderheid waarmee moet worden omgegaan.
Wat heeft de wetenschap te zeggen over overgevoeligheid?
Als we wetenschappelijk rigoureus willen zijn, is het moeilijk om een cijfer te plakken op emotionele intensiteit of gevoeligheid voor pijn, omdat het allemaal subjectief is.
Maar we begrijpen het onderwerp nu beter dankzij de bijdrage van MRI, Magnetic Resonance Imaging, die heeft vastgesteld dat de snelheid van neuronale overdracht (d.w.z. van elektrische impulsen in het zenuwstelsel) bij sommige mensen tot twee keer zo snel kan zijn als bij hun medemensen. En het zenuwstelsel irrigeert ons hele lichaam over een totale afstand van meer dan 150 km! Stel je de impact op het dagelijks leven eens voor… Mensen kunnen reactiever, prikkelbaarder, vermoeider en nerveuzer zijn, maar ook vatbaarder voor nerveuze, psychologische of somatoforme stoornissen. Ze ervaren alles op een versterkte manier!
Maar beseffen dat ze een reactiever zenuwstelsel hebben dan de norm of de mensen om hen heen, helpt hen om zichzelf beter te begrijpen en beter voor zichzelf te zorgen. Het is de eerste stap om je goed te voelen in een wereld die waarde hecht aan inspanning en prestatie en die schadelijk kan zijn, met beeldschermen, stress, junkfood enzovoort. Deze gevoeligheid is fysiologisch, genetisch en familiair. Het kan verergerd worden door gezondheidsproblemen en het kan soms moeilijk zijn om de oorzaak te achterhalen. Ontstekingen en misbruik van stimulerende of giftige stoffen kunnen snel gevolgen hebben voor overgevoelige mensen.
Zijn HPE en HPI ‘neven’?
Men begrijpt nu dat de snelheid van neuronale transmissie ook een factor is in Hoog Intellectueel Potentieel (HIP), evenals andere neurologische bijzonderheden. HPE (Hoog Emotioneel Potentieel) wordt niet door de wetenschap beschouwd. Zelfs de naam is een zorgwekkende afkorting. De “HPE” weerspiegelt de “HPI”, waarmee het facetten van gevoeligheid en emotionaliteit kan delen. Maar ik heb het meer over overgevoeligheid, waar in de Verenigde Staten al 30 jaar onderzoek naar wordt gedaan. Bij nader inzien zijn “HPE” en “overgevoelig” synoniemen.
En vaak is HPI ook betrokken, of wordt het gevonden in de criteria voor overgevoeligheid. Het hangt allemaal af van het individu en dan zijn er nog de variabelen die meespelen. Uiteindelijk denk ik dat we de grenzen nog niet goed hebben gedefinieerd en dat deze benamingen zelfs zullen verdwijnen!
Of je nu last hebt van HPI, overgevoeligheid of een andere vorm van neuroatypisme, uiteindelijk gaat het erom dat je het leven ten volle leeft, je eigen instructies creëert, bewuste keuzes maakt en begrijpt wat er in je omgaat, wat meestal onbewust is.
Ieder mens kan baat hebben bij therapie, maar de overgevoelige persoon heeft het des te meer nodig omdat er innerlijk aan hem of haar gewerkt wordt. Met hem praten over zijn pijnlijke jeugd kan nuttig zijn, maar hij zal er des te meer last van hebben omdat hij het met een bepaald zenuwstelsel heeft meegemaakt.
Maar je kunt je het beste wenden tot een professional die onderscheid kan maken tussen overgevoeligheid en een meer traditionele psychische stoornis. Emoties die in een achtbaan gaan, maken je niet per se bipolair. Verwarring komt vaak voor en er zijn andere diagnostische criteria nodig, ook al is het mogelijk om overgevoeligheid en bipolariteit te combineren! Het kan dus ingewikkeld zijn.
Achter overgevoeligheid gaan soms gaven, artistieke talenten, smaken en een groter vermogen schuil om je te verwonderen over of geraakt te worden door de schoonheid van de wereld. Maar in een wereld die soms hard kan zijn, hebben overgevoelige mensen des te meer reden om goed voor zichzelf te zorgen!
Artikel geschreven door Adrien Chobaut
